Nathan Pritikin, een vergeten pionier in voedingswetenschap
Rob Möhlmann
In mijn voortdurende zoektocht naar het gezondste eetpatroon, kun je Nathan Pritikin bijna niet ontlopen. Toch is deze bijzondere man een vergeten pionier als het gaat om voedingswetenschap.
Nathan Pritikin werd op 29 augustus 1915 in Chicago, Illinois geboren. Van 1933 tot 1935 studeerde hij aan de Universiteit van Chicago. Gedwongen tijdens de wereldwijde economische depressie, die in de jaren 30 in de Verenigde Staten begon, verliet hij de universiteit en werd een free-lance uitvinder, die een groot aantal patenten in de natuurkunde, scheikunde en elektrotechniek ontwikkelde voor reuzen als Bendix en Honeywell. “Nathan was een groot onderzoeker, een genie die in staat was om door doolhoven te kijken en conclusies te trekken die anderen over het hoofd zagen,” zegt Dr. Monroe Rosenthal, een Pritikin-endocrinoloog.
Maar toen hij begin 40 was, ontwikkelde hij een hartaandoening. Artsen vertelden hem om te rusten en zuivelproducten te eten.
“Het werd alleen maar erger”, zei hij later. “Het kostte me twee jaar onderzoek om mezelf ervan te overtuigen dat mijn dieet fout was.”
Pritikin zei dat hij van de ene naar de andere universiteit ging om advies over voeding te krijgen, maar verloor langzaam zijn vertrouwen in artsen.
“Ze zijn geweldig”, merkte hij op, “als je been gebroken is en je een spalk nodig hebt.”
Hij ontwierp een vetarm dieet dat zo dicht mogelijk bij dat van primitieve mensen lag: granen, fruit en groenten met een kleine hoeveelheid vis en gevogelte. Pritikin was ervan overtuigd dat lichaamsbeweging en het weglaten van vetten, oliën, suiker, eieren, kaas en zout niet alleen hartaandoeningen zouden voorkomen, maar ook de schade van jaren van cholesterolveroudering, alcoholgebruik en roken zouden tenietdoen.
In 1979 kwam zijn boek, “Pritikin Program for Diet & Exercise”, uit en werd een bestseller. Hij verkocht bijna 2 miljoen exemplaren. Daarna publiceerde hij nog drie andere boeken, waaronder “The Pritikin Promise” in 1983.
De medische gemeenschap was het niet eens met Pritikin. Veel artsen beweerden dat het programma van beweging en dieet veel te streng was. Sommigen van hen bekritiseerde hem door wat hij beweerde in zijn eerste boek, namelijk dat dieet waarschijnlijk de meest haalbare methode is om je leven met 20 tot 30 jaar te verlengen. “Maar”, zegt Dr. William Castelli, directeur van de Framingham-studie, die een verband heeft gelegd tussen hartaandoeningen en cholesterolrijke voedingsmiddelen: “Hij blafte in wezen bij de juiste boom.”
In een interview uit 1979 zei Pritikin: “De levensduur van de mens zou tussen de 100 en 120 jaar moeten liggen, mits mensen zich aan het dieet zouden houden.”
In 1976 richtte Pritikin het ‘Pritikin Longevity Centre’ op en diende als directeur. Het wordt nu het ‘Pritikin Longevity Center & Spa’ genoemd. Onder begeleiding van artsen biedt het centrum patiënten een dieet en begeleiding in het veranderen van levensstijl en beweging in een resort / spa-achtige omgeving.
In 1985 vertelde woordvoerder Eugenia Killoran dat 18.000 mensen het Pritikin programma hebben doorlopen. Ze beweerde dat de gemiddelde deelnemer een cholesterolverlaging van 25% en een vergelijkbare daling van lichaamsvet liet zien. Ze zei dat 85% van degenen met hoge bloeddruk, tegen de tijd dat ze weggaan, geen medicijnen meer nodig hebben en dat 50% van de diabetici niet langer insuline-injecties nodig hadden. Miljoenen anderen hebben zijn adviezen toegepast door zijn boeken te lezen.
In 1958 ontving Pritikin de diagnose leukemie en werd bestraald. De ziekte bleef in remissie tot midden jaren tachtig. Totdat er complicaties optraden als gevolg van de bestraling en hij aan ernstige pijnen begon te lijden. Uiteindelijk pleegde Nathan zelfmoord op 21 februari 1985. Zijn vrouw Ilene zei, ‘Nathan wilde zijn familie niet belasten met de chronische pijnen die hij leed’. Kort na zijn overlijden toonde een onafhankelijke autopsie dat zijn kransslagaders in uitstekende conditie waren en bewees daarmee de effectiviteit van zijn voedingsprogramma. Dr. Steven Inkeles van het Pritikin Center zei, “Hij had de slagaders van een puberale jongen.”
Nathan Pritikin audio serie
Met dank aan Dr. John McDougall voor het delen van deze lezingen.
Nathan Pritikin: een informeel gesprek met Dr. McDougall
Met dank aan Dr. John McDougall voor het delen van deze video.
Nathan Pritikin review van de medische literatuur
Het werk van Nathan Pritikin wordt in wetenschappelijk detail gepresenteerd in de bijgevoegde review van de medische literatuur. Met dank aan Dr. John McDougall voor het delen van dit document.
