Dinsdag 27 maart 2018 ben ik gestopt met Facebook en Instagram. Vooral Facebook en Instagram gebruikte ik dagelijks. Wat heeft mij er toe gebracht om definitief met deze sociale netwerken te stoppen? In dit artikel leg ik het aan je uit.
Wanneer iemand mij vraagt waarom ik gestopt bent met Facebook is mijn eerste antwoord: omdat ik weiger nog langer deel uit te maken van een netwerk dat er op uit is mij dusdanig te analyseren zodat ‘het systeem’ mij uiteindelijk beter kent dan ikzelf.
Misschien vraag je je af wat ik hiermee bedoel. Of vind je dat ik overdrijf. Doet Google niet precies hetzelfde? Je hebt toch niets te verbergen? Maar is dat zo?
Niets te verbergen
Om met het laatste te beginnen. Gisteren zag ik op YouTube een video met de titel ‘Dit doen mensen stiekem op hun telefoon‘. In de video worden mensen gevraagd wat zij vinden van de de vernieuwde wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, ook wel sleepwet genoemd. De ondervraagden beweerden stuk voor stuk dat zij niets te verbergen hebben. Maar wanneer de interviewer vraagt of hij even in hun telefoon mag kijken, blijken zij privacy toch ineens belangrijk te vinden. Moraal van het verhaal? Zolang het maar niet te dichtbij komt, boeit het mensen niet wat anderen van hen weten. Maar op het moment dat iemand of iets heel veel van je weet en je daarmee confronteert, dan wordt privacy ineens weer erg belangrijk.
En dat is waar bij mij het kwartje viel. Na het schandaal met Cambridge Analytica en Facebook ben ik mij bewust geworden dat organisaties zoveel van ons weten (en ons kennen) dat zij die kennis tegen ons kunnen gebruiken door ons te beïnvloeden. En niet in de laatste plaats door onze normen en waarden aan te spreken. Maar door ons op slinkse manieren met behulp van fake accounts en fake nieuws in een richting te duwen waar wij eigenlijk niet willen zijn. Of in het geval van Cambridge Analytica, wat bijzonder slecht is voor een land.
Maar begrijp me goed. Ik besef dat wanneer je gebruik maakt van het internet je een bepaalde mate van je privacy opgeeft. Maar wanneer dit gebeurt om mij te helpen op tijd te komen op mijn werk, of om sneller informatie te vinden dat ik zoek, zonder dat dit tegen mij wordt gebruikt of om dingen te ontwrichten, kan ik hier prima mee leven.
In de video ‘Cambridge Analytica Uncovered: Secret filming reveals election tricks‘ wordt getoond welke tactieken dit bedrijf gebruikt om hele groepen mensen tegen elkaar op te zetten en te beïnvloeden.
Maar ook oud medewerkers van Facebook, zoals Sean Parker, voormalig Facebook president en Chamath Palihapitiya, verantwoordelijk voor de groei van Facebook gebruikers, vertellen openhartig hoe er binnen de muren van Facebook wordt gedacht over ‘users’.
Bewustwording
Natuurlijk zou ik mijn ogen kunnen sluiten. Nog niet zo lang geleden zei ik tegen een goede vriend dat het mij ook allemaal niets uitmaakte. Dat ik niets te verbergen had, zolang ik er maar geen schade van ondervond. Maar na een recent persoonlijk gesprek met hem ben ik opnieuw gaan nadenken. En natuurlijk motiveerde het Cambridge schandaal mij ook om er meer over te gaan lezen. Langzaam werd ik mij bewust dat ik niet langer deel wil uitmaken van een businessmodel dat is staat is om volken en regeringen te ontwrichten.
Een ander aspect van mijn beslissing om te stoppen met Facebook is dat ik het gevoel had niet meer zonder Facebook te kunnen. Het was een belangrijk communicatiemiddel geworden. Een plaats waar ik mijn interesses kon delen en gesprekken kon voeren met gelijkgestemden en andersdenkenden.
Maar ik was mij er ook van bewust dat ik erg veel tijd doorbracht op het netwerk en dat ik steeds meer apps en andere websites toegang verleende tot mijn profielgegevens. De vertakkingen naar derden zijn zo enorm, dat het onmogelijk is te weten waar je gegevens zich precies bevinden. Hoe kwam het toch dat Facebook een onlosmakelijk deel van mijn leven was geworden en ik ervan overtuigd was dat ik niet meer zonder kon. Na het zien van enkele video’s die ik in dit artikel met je deel, weet ik waarom.
Simon Sinek, een Brits-Amerikaanse auteur, spreker en marketingconsulent verteld in de video ‘How do cell phones impact our relationships‘ welke impact smartphones hebben op ons leven. En hoewel ik hiermee niet wil zeggen dat wij afscheid moeten nemen van onze smartphone, verteld het mij wel dat smartphones en het gebruik van sociale netwerken zoals Facebook, een grotere impact hebben op ons leven dan wij waarschijnlijk beseffen.
Tot slot
Ik begrijp dat stoppen met Facebook ook beperkingen met zich meebrengt. En dat Mark Zuckerberg sorry zegt vind ik onvoldoende. En nog steeds voel ik de neiging om ’s morgen bij het wakker worden door mijn Facebook feed te scrollen. Maar tegelijkertijd merk ik dat ik meer rust heb. Minder prikkels, minder (onnodige) informatie. Het laatste nieuws van interessante websites volg ik nu via Feedly en de laatste nieuwtjes over mijn kinderen en familie verneem ik als ik ze spreek of met ze telefoneer.
Maar het allerbelangrijkste vind ik dat ik de controle over mijn eigen leven terug heb. Het is niet langer Facebook dat mijn leven dicteert door mij dagelijks te vragen hoe ik mij voel, waar ik uithang of wat voor leuke dingen ik vandaag weer heb gedaan. Facebook is geen onderdeel meer van mijn leven en daar ben ik blij mee.