Toen ik in oktober 2015 besloot om een maand lang alleen nog maar plantaardig te eten wist ik niet welke impact dit op mijn leven zou hebben. Natuurlijk wist ik dat het eten van meer groente en fruit zou bijdragen aan een betere gezondheid. Maar het volledig wegsaneren van vlees en zuivel was voor mij een nieuwe ervaring. Inmiddels ben ik vijf maanden verder en ben ik overtuigd dat een plantaardig eetpatroon één van de beste keuzes is die ik in de afgelopen tijd heb gemaakt.

Forks Over Knives

Alles begon met de film Forks Over Knives. Een film die het werk beschrijft van Dr. T. Colin Campbell en Dr. Caldwell Esselstyn. Beiden zijn verantwoordelijk voor één van de meest baanbrekende studies van onze tijd, The China Study. Een studie die maar liefst 20 jaar duurde en waarin voeding, lifestyle en kenmerken van ziekten werden onderzocht onder 6.500 mensen in 65 landelijke Chinese provincies. In de film tonen zij de relatie aan tussen de consumptie van dierlijke producten (met inbegrip van zuivel) en chronische ziekten zoals hart-en vaatziekten, diabetes, borstkanker, prostaatkanker en darmkanker.

De conclusie van de studie was dat het verminderen van dierlijke producten zoals rundvlees, varkensvlees, gevogelte, vis, eieren, kaas, melk en geraffineerde koolhydraten in je eetpatroon, significant bijdraagt om het risico om een chronische ziekte te ontwikkelen, afneemt. Maar dat is niet alles. Naast The China Study zijn er inmiddels honderden andere onderzoeken en voorbeelden die aantonen dat een plantaardig eetpatroon bijdraagt aan een betere gezondheid. Mensen die plantaardig gaan eten krijgen meer energie, kwaaltjes verdwijnen als sneeuw voor de zon en ziekten zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten kunnen zelfs worden omgekeerd. Puur door het aanpassen van je eetpatroon.

Let food be the medicine

Hippocrates, grondlegger van de westerse geneeskunde, erkende de invloed van voedsel op onze gezondheid al meer dan 2300 jaar geleden. Hippocrates werd geboren op het Griekse eiland Kos in het jaar 460 voor Christus. Hij was één van de eersten die op basis van lichamelijke symptomen een diagnose kon stellen en daarbij een bepaalde therapie voorschreef. Voeding, levensstijl en frisse lucht waren essentieel in zijn behandeling van ziekten. De uitspraak van Hippocrates ‘Let food be the medicine and medicine be the food’ wordt dan ook al decennia lang gebruikt. Zelfs de farmaceutische industrie laat zich in veel gevallen inspireren wat planten zeggen. Kijk maar eens naar deze twee minuten durende video van Dr. Greger.

Vegan Challenge

Een poosje geen vlees meer eten was nog niet eerder in mij opgekomen. Maar na het zien van de film Forks Over Knives kreeg ik het idee om een maand lang geen vlees meer te eten. Via www.veganchallenge.nl kon ik een maand lang meedoen. Ik werd begeleidt met dagelijkse recepten en kon zo op een gemakkelijke manier kennis maken met een plantaardig eetpatroon zonder vlees en zuivel.

Toen ik hier aan begon at ik al geruime tijd gezond. Ik at nog wel vlees en gebruikte dagelijks zuivel in de vorm van kwark, melk voor in de stamppot en in het weekend een eitje. Kant en klaar producten vermeed ik al langere tijd en ik at ook al aanzienlijke hoeveelheden groente en fruit. De gezondheidseffecten waren bij mij toen al duidelijk zichtbaar. Mijn gewicht nam af, ik kreeg een stralendere huid en mijn algehele fitheid nam met grote stappen toe.

Tijdens de challenge vond ik de voorgestelde recepten een beetje tegenvallen. Op zich waren het heerlijke recepten, maar vaak werden er nog wel wat bewerkte producten gebruikt die ik al een poosje niet meer at. Het stimuleerde mij om op zoek te gaan naar alternatieve recepten. Gelukkig waren die niet zo moeilijk te vinden. Kijk maar eens hier en hier.

Gemakkelijk vol te houden

Toen de maand voorbij was voelde ik mij erg goed. Niet per se beter dan de maand ervoor, maar wat ik vooral merkte was dat de challenge makkelijker was vol te houden dan gedacht. Natuurlijk ga je op zoek naar alternatieven en die vond ik in de vorm van tofu en tempeh. Zo leerde ik bijvoorbeeld hoe je een heerlijke scrumble tofu gebakken en een kruidenpasta van kurkuma, chilipoeder, knoflook, komijn en zout maakt als substituut voor gebakken roereieren. En in plaats van koemelk gebruik ik nu plantaardige varianten zoals havermelk, rijstmelk of sojamelk.

Wat ik ook leerde is dat plantaardig eten helemaal niets te maken heeft met konijnenvoer. Deze uitspraak hoor ik nog wel eens wanneer ik aan mijn schaal met groente zit tijdens de lunchpauze op mijn werk. Plantaardig eten is verre van dat. Als je mij al wat langer volgt heb je vast de verschillende recepten op deze website voorbij zien komen. Tijdens mijn plantaardige ontdekkingstocht heb ik persoonlijk nog nooit zoveel kleur op mijn bord gehad en nog nooit zo divers gegeten. Het is werkelijk ongelooflijk hoeveel smaken je vergeet wanneer je eenzijdig eet. (vleeseters eten eenzijdig) Mede door het switchen naar een plantaardig eetpatroon zijn mijn smaakpapillen geëxplodeerd. Kun je je voorstellen dat ik aan het einde van de challenge helemaal geen behoefte had om te stoppen? Waarom zou ik?

Cowspiracy

In januari 2016, twee maanden na mijn plantaardige avontuur stuitte ik op de film Cowspiracy van Leonardo DiCaprio. Een baanbrekende documentaire over de impact van de vleesindustrie op ons milieu. In de film laat de onverschrokken filmmaker Kip Andersen zien hoe de meest destructieve industrie van onze tijd wordt geconfronteerd met de gezondheid van onze planeet. In de film onderzoekt hij waarom ’s werelds grootste milieu-organisaties te bang zijn om hierover te praten. Een film waar je mond letterlijk van open valt en in staat is om je van de ene op de andere dag te bekeren tot het veganisme.

Iedereen die deze film heeft gezien kan niet meer uitleggen waarom wij op deze schaal vlees en zuivel blijven gebruiken. De vlees en zuivelindustrie is verreweg de grootste veroorzaker van de verwoesting van onze planeet en heeft een CO2-footprint die groter is dan de totale transportsector (weg, water en lucht) bij elkaar. De eenvoud waarmee dieren worden gefokt en geslacht om onze honger naar vlees te stillen is weerzinwekkend. Na het zien van deze film wist ik het zeker. Vlees eten kan niet meer.

Vlees was lang geleden een traktatie. Uit vele onderzoeken is gebleken dat de eerste mens voornamelijk planten, bessen, knollen en zaden at. Voor vlees moest worden gejaagd en dat gebeurde zelden met succes. Bovendien betekende jagen dat mensen soms dagen van huis waren en veel in beweging waren. De schaal waarin nu vlees wordt geproduceerd overstijgt alle proporties. Wij ruïneren onze planeet, creëren armoede en ondervoeding, putten onze oceanen uit en tornen aan misschien wel één van de allerbelangrijkste eigenschappen wat ons als mens uniek maakt, namelijk ons superieure niveau van bewustzijn en morele besef.

Dierenwelzijn

Dit brengt mij direct naar het volgende punt wat ik de afgelopen maanden heb geleerd, namelijk oog hebben voor dierenwelzijn. Nooit eerder stond ik stil bij de dieren wanneer ik mijn mes in een sappig biefstukje zette. Nooit eerder vroeg ik mij af waarom ik wel een stukje rundvlees kon eten maar niet het malse dijbeen van de Golden Retriever van de buurvrouw. Nooit heb ik mijzelf de vraag gesteld waarom ik vroeger wel eens chicken wings at bij McDonald’s maar hier nooit aan dacht wanneer ik mij verbaasde over de gracieusheid van een zwaan. Een verklaring hiervoor vind je in de video ‘The secret reason we eat meat‘ van psychologe Dr. Melanie Joy. Op heldere maar schokkende wijze legt zij uit hoe wij vanaf onze geboorte worden beïnvloed. Vlees eten wordt ons met de paplepel ingegoten. Vlees eten is normaal, het is natuurlijk en het is nodig om gezond te blijven. Maar is dit zo? Inmiddels stapelen de bewijzen zich op dat het tegenovergestelde waar is.

Wanneer je haar video eens goed tot je laat doordringen en je probeert er zonder vooringenomenheid naar te kijken, kun je maar tot één conclusie komen. De vleesindustrie is fucked up en zolang wij met zijn allen vlees blijven eten, stimuleren wij de ten ondergang van ons eigen bestaan. Kun je dit echt zo zien? Ja, volgens onafhankelijke wetenschappers is de vleesindustrie het allergrootste probleem van de mensheid. Niet alleen ruïneren zij onze planeet, maar maken wij ons ziek en sterven er jaarlijks honderdduizenden mensen onnodig aan chronische ziekten als obesitas, hart-en vaatziekten, diabetes, kanker, hoge bloeddruk en nierziekten.

Mooie bloedwaarden

Dierenwelzijn is prachtig. Maar hoe is het met mijn eigen welzijn gesteld sinds ik geen vlees en zuivel meer eet? Voordat ik aan de vegan challenge begon heb ik mijn bloedwaarden laten controleren. Omdat ik al geruime tijd gezond at en regelmatig sportte waren die waarden eind september 2015 prima in orde. Waar ik nieuwsgierig naar was hoe het na een poosje zou zijn. Hieronder zet ik de belangrijkste verschillen op een rijtje.

Op 23 september 2015 waren dit mijn belangrijkste bloedwaarden:

• Glucose nuchter 4.0
• Cholesterol 4.8 (streefwaarde < 5.0)
• HDL-Chol 1.5
• Chol/HDL ratio 3.2
• LDL-Chol 2.8 (streefwaarde < 3.0)
• LDL/HDL ratio 1.9
• CRP < 3 (bijna niet te meten dus)
• Trigglyceriden 1.10 (streefwaarde 0.60 – 2.20)

Op 11 januari 2016 heb ik een tweede test laten doen.

• Glucose nuchter 4.3
• Cholesterol 3.7 (streefwaarde < 5.0)
• HDL-Cholesterol 1.3
• Chol/HDL ratio 2.8
• LDL-Cholesterol 2.0 (streefwaarde < 3.0)
• LDL/HDL ratio 1.5
• CRP < 3 (bijna niet te meten dus)
• Trigglyceriden 0.95 (streefwaarde 0.60 – 2.20)

Deze waarden zijn heel normaal bij mensen die plantaardig eten. Hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol en een hoge CRP waarde (aanduiding voor ontstekingen) zakken drastisch naar beneden zonder tussenkomst van medicijnen. Alleen door het veranderen van je eetgewoonten. Hoe geweldig is dat?

De eerlijkheid gebiedt mij op te merken dat mijn vitamine B12 ten tijde van de tweede test wat aan de lage kant was. Maar dit is bekend bij mensen die plantaardig eten. Vitamine B12 krijgen wij alleen binnen via vlees en zuivel. Is dit een reden om dan toch maar vlees en zuivel te eten? Nee, absoluut niet. De negatieve gezondheidseffecten van vlees en zuivel wegen bij lange na niet op tegen de tekorten van vitamine B12 die je daardoor kunt oplopen. Persoonlijk los ik dit probleem op door iedere maandag één supplement in te nemen.

Bewustwording

Zo langzamerhand begin je misschien te beseffen dat mijn persoonlijke reis naar een gezonder eetpatroon zonder vlees en zuivel voor een groot deel te maken heeft met bewustwording. Een proces dat naast alle positieve effecten voor mijn gezondheid, mij heeft geleerd dat ik in staat ben keuzes te maken die een reflectie zijn voor wat ik oorspronkelijk denk en voel. In plaats van wat ik ‘geleerd heb’ om als normaal te bezien.

Door de video van Dr. Melanie Joy heb ik geleerd dat zonder bewustwording er geen vrije keuze mogelijk is. Nog niet zo lang geleden zei een goede vriend van mij in dit kader dat wij niet de illusie moeten hebben om de wereld te verbeteren. Persoonlijk denk ik dat iedere keus die wij maken van invloed is op het systeem en op onszelf. De historie laat ook zien dat bewustwording deuren opent naar sociale transformatie. Steeds meer artsen en wetenschappers zien de noodzaak om jarenlange gewoonten te herzien en nieuwe manieren te vinden om onze gezondheid te bewaken. Voeding speelt hierin een belangrijke rol. De stem van mensen die er bewust voor kiezen om geen vlees en zuivel meer te eten groeit met de dag. De positieve ervaringen stapelen zich op en steeds meer artsen beginnen in te zien dat voeding één van de belangrijkste aspecten is om patiënten te begeleiden naar een gezondere levensstijl.

De vlees en zuivel industrie vecht terug. Vanzelfsprekend. Vaak doen zij dit door door misleidende informatie, propaganda en angstmakerij te zaaien. Maar in plaats van planteneters af te zetten als extreme figuren die alleen maar rauw voedsel eten en geen gezelligheid meer kennen, is een plantaardige levensstijl voor iedereen goed. Het doel van planteneters is een wereld te creëren gebaseerd op compassie in plaats van wreedheid. Een wereld waarin empathie sterker is dan apathie. Authenticiteit in plaats van oneerlijkheid en gerechtigheid in plaats van onderdrukking.

Dit alles heeft er bij mij voor gezorgd dat ik over veel dingen anders ben gaan denken. De grote billboards die ons willen laten geloven dat we er goed gaan uitzien als we coca cola drinken. Vriendschappen die alleen maar mogelijk zijn wanneer je hetzelfde merk bier drinkt en de farmaceutische industrie die wel vaart bij een zieke maatschappij.

Daarom is mijn stap naar een plantaardige levensstijl één van de beste keuzes die ik de afgelopen tijd heb gemaakt. Ik voel me niet alleen fitter en gezonder, maar ik ben mij ook veel meer bewust geworden van mijn bijdrage aan deze planeet en aan mijn omgeving.